De loopbaan van Tullio Campagnolo begint zoals voor vele jongeren die verliefd zijn op de fiets en op het wielrennen in het bijzonder. Overdag gaat hij naar de middelbare school in Vicenza en in de namiddag helpt hij in de ijzerwinkel van zijn vader waar hij reeds de voeling met materiaal ijzer ervaart.

Tullio Campagnolo tijdens zijn carriere als profrenner

De passie voor het wielrennen is echter zo groot dat hij op 20jarige leeftijd beslist om wielrenner te worden. Fysiek, kracht en doorzettingsvermogen ontbreken hem niet en al vlug wordt Tullio profrenner. Wegens de schaarse resultaten duurt zijn professionele carriere maar enkele jaren.

Die korte periode was echter geen verloren tijd maar was van groot belang voor zijn latere loopbaan als ondernemer en uitvinder. Het was precies in die periode dat Tullio begreep dat er iets mankeerde in het wielrennen, hij merkte de moeilijkheid op waarmee de wielrenners voor en na elke beklimming hun achterwiel moesten losmaken en draaien om van tandwiel te veranderen.

De fietsen hadden in die tijd namelijk aan beide zijden van het achterwiel een tandwiel: een klein tandwiel voor het vlakke en een groter voor de beklimmingen.

koersfiets uit de jaren ’20 met tandwiel aan beide zijden van de wielnaaf

Er bestaan verhalen over wielrenners die met verkleumde handen er maar niet in slaagden om hun achterwiel los te draaien. De beroemde Italiaanse profrenner Girardengo zou tijdens de wedstrijd Milaan Sanremo uit wanhoop zijn fiets tegen de grond hebben gegooid en een kruis in het grind van de weg hebben getekend om de overgave te beklemtonen.

Ook Tullio Campagnolo kreeg het in 1927 danig op zijn heupen aan de voet van de beklimming van de Passo Croce d’Aune dat hij zwoer dat hij ooit een éénvoudig systeem zou uitvinden.

Campagnolo’s 1ste uitvinding: de snelspanner

principe snelspanner Campagnolo

Eens de fiets aan de haak sloot Tullio zich op in de werkplaats van zijn vaders ijzerwinkel en vond een simpel systeem uit om in een mum van tijd het wiel te demonteren en terug te plaatsen. De snelspanner was geboren! Een systeem dat tot op heden, na meer dan 80 jaar, nog steeds wordt gebruikt in de wereld van het wielrennen en van het mountainbiken.

In 1930 vroeg de jonge Tullio zijn eerste brevet aan en startte met het uitwerken van enkele prototypes. Om alles te kunnen bekostigen ging hij een samenwerking aan met de gebroeders Brivio, bekende producenten van fietsonderdelen en één van de eersten die geloofden in het idee van Campagnolo.

Het was echter nog wachten tot 1933 wanneer Tullio het bedrijfje Campagnolo Srl oprichtte met als hoofdzetel een klein lokaaltje in de ijzerwinkel van zijn vader. Vanaf dan begint Campagnolo in serie snelspanners te produceren, dit nog steeds met de steun van de gebroeders Brivio. Deze samenwerking zou immers tot aan Tullio’s dood duren.

Campagnolo’s 2de uitvinding: het versnellingsapparaat Corsa met 2 hendels

De technologie van de snelspanners leidde al snel tot Tullio’s 2de uitvinding, namelijk het versnellingsapparaat Corsa met 2 hendels. Dit apparaat bestond uit 2 hendels die vastgemaakt waren aan de achtervork van het fietskader. De langste hendel functioneerde als snelspanner en diende om de wielnaaf los te maken terwijl de kortere hendel diende om de ketting te verplaatsen. Eénmaal van tandwiel veranderd moest je met behulp van de langste hendel opnieuw de naaf vastzetten.

Tullio Campagnolo met het versnellingsapparaat Corsa met 2 hendels

Een techniek die niet zo éénvoudig was omdat je na het losmaken van de wielnaaf achteruit moest trappen om de ketting op het andere tandwiel te leggen maar in vergelijking met het afstappen van de fiets, het wiel losmaken, draaien, ketting leggen op het andere tandwiel en terug het wiel vastmaken toch een enorme verbetering en tijdswinst.

Niettegenstaande deze 2 geniale uitvindingen had Tullio het halfweg de jaren ’30 nog steeds niet breed en Campagnolo Srl was niet meer dan een klein bedrijfje. De reden was dat wielrenners en fietsfabrikanten in die tijd niet echt open stonden voor vernieuwingen. De schrik dat de renners tijdens hun epische ritten van meer dan 400 km voor negatieve verrassingen zouden komen te staan zat er te diep in, ze kozen dus voor zekerheid zoals voor het versnellingsapparaat Vittoria van de gebroeders Nieddu uit Turijn.

Vittoria derailleur Nieddu

Versnellingsapparaat Vittoria van gebroeders Nieddu

Dit systeem was veel logger maar had wel reeds zijn degelijkheid en betrouwbaarheid bewezen in tegenstelling tot de onderdelen van Campagnolo die nog maar weinig werden gebruikt.

Een contract met Bianchi: een nieuw tijdperk breekt aan!

Het was pas aan het begin van de jaren ’40 dat hierin verandering kwam door de hardnekkigheid van Tullio die zijn uitvindingen zelfs gratis schonk aan de wielerploegen en hen constant assistentie gaf bij eventuele problemen.

Het was echter het contract met de fietsfabrikant Bianchi (meer info over het oudste fietsmerk ter wereld) die Campagnolo definitief lanceerde. Al vlug wilde ook de concurrentie onderdelen van Campagnolo op hun fiets monteren. Een nieuw tijdperk was aangebroken!

Gino Bartali tijdens de Tour de France van 1948 terwijl hij aan het schakelen is met het versnellingsapparaat Corsa

nl_NL