Stel je voor dat ooit carbon frames een verzamelobject zullen worden en je hebt een frame gevonden waar de decals ontbreken en je wilt weten wie de maker was? Feitelijk is dit een gemakkelijke vraag want de meeste carbon frames komen uit Azië. Het gaat hier meer over het ontwerp, deze worden nog zelf door de bekendste fietsfabrikanten gemaakt.
En de vraag of carbon frames ooit een verzamelobject zullen worden? Dat zit er dik in maar daar zullen we nog lang moeten op wachten. Ook het antwoord op de vraag of carbon frames de tand des tijds zullen doorstaan moeten we afwachten.
Gegraveerde fietsframes
Anders was het met de fabricage van stalen frames. De buizen (Columbus, Reynolds, Tange, Vitus, Oria, …) en verbindingen (lugs) kwamen toe bij de fietsenmaker en die laste ze dan zelf aan elkaar. Om er zijn eigen merk of naam aan te geven werd de fiets gegraveerd, men noemt die ook wel panto’s. Dit kon op diverse plaatsen: lugs, bracket, voorvork, balhoofdbuis, liggende achtervork, staande achtervork (ter aansluiting van de boven- en zitbuis).
Het logo van Chesini gegraveerd in de balhoofdbuis
persoonlijk tintje in de lugs
De bracket werd ook veel gebruikt om het logo, eigen initialen of een eigen kenmerk of figuur te plaatsen. Hiervoor werd de bracket onderaan uitgeboord, dit leverde ook nog wat gewichtsbesparing op wat voor een prof wielrenner enorm belangrijk was. Ook componenten werden volop uitgeboord om gewicht te besparen (zie artikel doorboorde componenten – om gewichtsbesparing of puur esthetisch?).
Colnago’s kun je op die manier herkennen aan het klaverblad onderaan de bracket, Benotto en De Rosa aan de hartvormige uitboring, Moser aan de initialen fm, Chesini aan de 2 langvormige uitboringen, Willier Triestina aan de 6 langvormige uitboringen, Concorde aan de naam, enzovoort.
Concorde gegraveerd in de braket
Het typische hartje onderaan de bracket van Benotto fietsen
gegraveerde bracket van Willier frames
Natuurlijk veranderden de merken ook wel eens hun logo doorheen de tijd waardoor er op een bracket voor eenzelfde merk een andere figuur kan staan. Ook gebeurde het wel meer dat ze gewoon hun naam onderaan de bracket erin graveerden zoals bij Pinarello, Bianchi, Gazelle, Concorde
Sommige merken bewerkten ook het achterbruggetje in de staande achtervork. Typisch is het vlindermannetje bij Gazelle fietsen. Colnago, Eddy Merckx en nog anderen plaatsen hier hun logo op.
Het typische Gazelle vlindermannetje
logo op achterbrug
Een frame identificeren waarvan de decals ontbreken is dus niet altijd zo éénvoudig en zelfs kenners hebben er soms moeite mee om de juiste fietsenmaker ermee te associëren maar dat maakt het des te leuker.
Anderzijds plakten ook veel fietsfabrikanten een decal met hun eigen merk op een frame dat ze aankochten. Deze merken noemen we stickermerken of plakmerken. Enkele voorbeelden zijn Colnero, Borghini, Giovanni
Gegraveerde voorvorken
In de voorvorken werd meestal het logo of de initialen gegraveerd. Enkele voorbeelden zijn het klaverblad bij Colnago, de letter B bij Bianchi, GP bij Pinarello, de naam bij Benotto, GT bij Gios, H bij Herwerden
logo’s bij Gazelle, Concorde, Eddy Merckx, Chesini, Cinelli
Het logo van Colnago op de voorvork van Colnago frames
Dit artikel was slechts een inleiding om te verduidelijken dat veel fietsframes en voorvorken gegraveerd zijn. Een overzicht van de figuren en logo’s kun je terugvinden in het artikel Fietsmerken en hun logo’s
